W niedzielny wieczór, 26 listopada podczas gali w Filharmonii Koszalińskiej została uroczyście otwarta wystawę „Otwieranie. Plenery koszalińskie w Osiekach 1963-1981”.
Wystawa jest pierwszą tak obszerną prezentacją dziedzictwa plenerów w Osiekach z lat 1963-1981, które na trwałe wpisały się do kanonu wydarzeń definiujących specyfikę polskiej historii sztuki i kultury drugiej połowy XX wieku.
Tytuł wystawy jest wieloznaczny. Odnosi się zarówno do nowych dróg, jakie w sztuce i teorii sztuki otwierali zapraszani na plenery najwybitniejsi polscy twórcy i krytycy sztuki, jak również do fenomenu organizacyjnego plenerów, które jako pierwsza tego typu inicjatywa stanowiły wzorzec i ważny punkt odniesienia dla późniejszych podobnych przedsięwzięć artystycznych w całej Polsce. To właśnie koszalińskie plenery w Osiekach zapoczątkowały „epokę plenerów i sympozjów” lat 60. i 70., rozwijającą się w rytmie organizacji ogólnopolskich i lokalnych imprez artystycznych, wyznaczających tymczasowe centra twórczości plastycznej w naszym kraju.
Spotkanie otwierające rozpoczęło się działaniem artystycznym Anny Kutery. Była to uaktualniona wersja performansu „Dialog”, wykonanego przez artystkę podczas ostatniego pleneru w Osiekach w 1981 roku.
Dyrektor Muzeum w Koszalinie, dr hab. Zygmunt Kalinowski, oprócz podziękowań skierowanych w stronę gości honorowych oraz wszystkich osób zaangażowanych w przygotowanie wystawy, zwrócił uwagę na fakt, że nawet tysiąc metrów kwadratowych powierzchni wygospodarowanej w Muzeum wystarczy na ukazanie jedynie kilku procent całej Kolekcji Osieckiej i dokumentacji poplenerowej. Podkreślił także konieczność stworzenia nowej przestrzeni, by móc w odpowiedni sposób ukazać spuściznę plenerów.
Interesujący panel dyskusyjny, który przybliżył początki, główne idee i przebieg plenerów w Osiekach, z udziałem prof. Agnieszki Popiel, prof. Janusza Zagrodzkiego, prof. Józefa Robakowskiego, prof. Łukasza Guzka i dra Marcina Szeląga, przypomniał o niezwykłej wadze koszalińskich plenerów kiedyś i dziś.
Podczas dyskusji wspomniano pamięć inicjatorów – Mariana Bogusza oraz Ludmiły Popiel i Jerzego Fedorowicza. Barwne i ciekawe opowieści przeplatane były wspaniałymi archiwalnymi fotografiami prezentującymi artystów zarówno przy pracy koncepcyjnej, jak i twórczej. Liczne zebrane materiały dokumentujące tamte czasy, zapiski, notatki, szkice, przybliżyły uczestników do twórczego ducha jaki towarzyszył plenerowiczom ponad pół wieku temu.Wydarzeniu towarzyszyła oprawa muzyczna zespołu Leszek Kułakowski Trio, z utworami Krzysztofa Komedy.
Na otwarciu pojawiło się wielu dawnych uczestników plenerów w Osiekach, miłośników sztuki i twórców. Uroczystość zakończyła się bankietem przygotowanym przez Arcy Catering.
Wystawa „Otwieranie” w Muzeum w Koszalinie potrwa do 3 marca 2024. To jedna z największych wystaw, która wymagała od Muzeum specjalnych środków i zaangażowania, aby w choć niewielkim zakresie, a jednak wykorzystując całą możliwą przestrzeń zaprezentowa dziedzictwo poplenerowe.
Na wystawę składają się cztery przestrzenie ekspozycyjne, podejmujące najważniejsze aspekty fenomenu plenerów w Osiekach.
- Pierwsza poświęcona jest kulisom organizacji imprezy oraz jej wymiarowi społecznemu.
- W dwóch kolejnych prezentowane są dzieła sztuki – malarstwo, rzeźba, formy przestrzenne, fotografia, dokumentacja akcji artystycznych, wchodzące w skład inwentarza i archiwum Działu Sztuki Współczesnej Muzeum w Koszalinie oraz tzw. Kolekcji Osieckiej, czyli zespołu prac stworzonych na plenerach i przekazywanych przez artystów na rzecz organizowanej przez muzeum galerii sztuki współczesnej. Eksponowane są prace kanonicznych polskich artystów drugiej połowy XX wieku, między innymi Henryka Stażewskiego, Tadeusza Kantora, Jonasza Sterna, Erny Rosenstein, Marii Pinińskiej-Bereś, Józefa Robakowskiego, Natalii Lach-Lachowicz, a także wybitnych plastyków reprezentujących środowisko koszalińskie, takich jak Jerzy Fedorowicz, Ludmiła Popiel, Irena Kozera, Zygmunt Wujek, Elżbieta Kalinowska.
- Ostatnia z sal gromadzi materiały audiowizualne dokumentujące przebieg plenerów, wykłady o sztuce i atmosferę toczonych dyskusji, jak również przypomina ideę powołania w Koszalinie muzeum sztuki nowoczesnej.
