Perła w koronie kołobrzeskiego muzeum – oddział Dzieje Oręża Polskiego

Kilkaset mundurów, kilkadziesiąt pojazdów i olbrzymia dawka wiedzy – to zawartość głównej militarnej ekspozycji Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Być w tym mieście i jej nie zobaczyć, to jak odwiedzić Rzym i pominąć Koloseum.

 

– To nasza najważniejsza, w zasadzie tytułowa ekspozycja. Serdecznie zapraszamy na wyprawę przez ponad tysiąc lat historii rodzimej wojskowości, która na stałe wpisała się do dziejów wojen na świecie – zachęca Aleksander Ostasz, dyrektor Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Przy reprezentacyjnym dla tego miasta deptaku – ul. Emilii Gierczak, skądinąd jednej z kobiet-bohaterek walk o miasto w marcu 1945 r., znajduje się wystawa, która bez wątpienia jest jedną z najważniejszych, jeśli chodzi o popularyzację polskiej historii. W ciągu roku odwiedzają ją tysiące turystów.

Ekspozycję otwiera bogaty zbiór broni z czasów wczesnego średniowiecza. – To gratka nie tylko dla ekspertów z dziedziny wojskowości. Praktycznie wszystkie eksponaty, jakie znajdziecie w gablotach pochodzą z Kołobrzegu i najbliższej okolicy. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na włócznie, które pamiętać mogą czasy pierwszych Piastów, czy złocone, być może wikińskiego pochodzenia, elementy końskiej uprzęży sprzed prawie tysiąca lat – wymienia nasz rozmówca. Na ścianach zawieszone są tablice zawierającej najnowsze ustalenia, co do dziejów militarnych czasu kształtowania się naszej państwowości. Zgodnie z duchem czasu treści podane są również w języku angielskim.

W kolejnych gablotach podziwiać można świadectwa następnych epok. Już od wieku XV uwagę zwraca bogactwo broni palnej – kołobrzeskie muzeum posiada jedną z największych jej kolekcji w Europie. Od wieku XIX pojawiają się również mundury, a pod tym względem placówka nie ma sobie równych w Polsce. – Choć Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie jest od nas większe, to właśnie w Kołobrzegu znajduje się największy w kraju zbiór wojskowych ubiorów. Co ważne, wiele zestawów noszonych było przez konkretne osoby, w tym na przykład generalicję, a to zdecydowanie podnosi ich wartość historyczną – uzupełnia Aleksander Ostasz. Istotną część wystawy poświęcono na historię II wojny światowej oraz ważnego z wielu względów dla całego polskiego Pomorza Zachodniego roku 1945, w tym krwawym, marcowym walkom o Kołobrzeg.

 

 

Warto zaznaczyć, że ekspozycja oddziału ustawicznie się zmienia. W ostatnim czasie uzupełniły ją pamiątki związane z tak zwaną archeologią pól bitewnych. – To dziedzina, w której jesteśmy w naszym kraju pionierami. Możemy pochwalić się znaleziskami zarówno z początkowego okresu II wojny światowej, jak i z jej końcówki. Większość związana jest z działaniami polskich żołnierzy – informuje dyrektor MOP. Ciekawostkę w tym zakresie stanowią zabytki podniesione z morskiego dna. Muzeum Oręża Polskiego od kilku lat prężnie działa w sferze archeologii podwodnej. Efekt tych prac to na przykład pamiątki pozyskane z zatopionych podczas walk w 1939 r. okrętów ORP „Gryf” i ORP „Wicher”, w tym, stanowiące depozyty muzealne, Krzyż Walecznych oraz Krzyż Virtuti Militari należące do dowódcy tej ostatniej jednostki – komandora Stefana de Waldena. Kawałek dalej pokazywana jest kolejny unikat – oryginalna maszyna szyfrująca Enigma.

W Sali Techniki Wojskowej muzealnicy zabierają nas w świat zabytkowych pojazdów wojskowych. Ich zestawienie, rozwinięte w plenerowej części wystawy, robi iście piorunujące wrażenie. Oglądać tutaj można choćby pełny przegląd artylerii używanej przez Wojsko Polskie na Wschodzie, czołgi, transportery opancerzone oraz samoloty. Te ostatnie pozostaną przy ul. Emilii Gierczak jeszcze tylko przez jakiś czas. – Aktualnie trwają prace zmierzające do stworzenia nowego, stricte lotniczego oddziału Muzeum Oręża Polskiego w Rogowie, kilkanaście kilometrów na zachód od Kołobrzegu. Tam właśnie, w nowoczesnej aranżacji pokazywane będą wszystkie nasze płatowce oraz bogaty zbiór szeroko rozumianych zabytków związanych z wojną, ale też służbą Polaków w przestworzach – kontynuuje nasz rozmówca.

 

 

Absolutny unikat stanowią pojazdy, którym muzealnicy przywrócili sprawność mechaniczną – działo samobieżne SU-57 czy czołg T-34/85, wykorzystywane między innymi w czasie widowisk batalistycznych. Na plenerze obejrzymy także jedyny w Polsce, znaleziony w 2011 r., w Kluczewie pod Stargardem i odbudowany, niemiecki czołg średni Pz.Kpfw. IV Ausf. J. Swoistą przeciwwagę dla dominujących wątków militarnych stanowi zrekonstruowany, ponad stuletni wagon kolejowy. To jeden z rodzajów wykorzystywanych podczas wywożenia naszych przodków na Syberię przez Rosjan. Wewnątrz znaleźć można ekspozycję związaną właśnie z tą tematyką.
W lipcu i sierpniu oddział Dzieje Oręża Polskiego przy ul. Emilii Gierczak w Kołobrzegu czeka na turystów siedem dni w tygodniu, między godz. 9.00 a 18.00. Ekspozycję plenerową zwiedzać można aż do zmroku korzystając z automatycznej, zewnętrznej bramki. Koszt wizyty na wystawie to 20 zł/os. (bilet ulgowy: 15 zł/os.). Wstęp dla dzieci do lat 7 jest bezpłatny.