Każdy, kto prowadzi dziś firmę, doświadcza wyzwań rzeczywistości zmieniającej się tak gwałtownie, że może nas to przyprawić o zawrót głowy. Badacze określają dzisiejszy świat akronimem VUCA – jest on: niestabilny (volatile), niepewny (uncertain), złożony (complex) i niejednoznaczny (ambiguous). Kto będzie potrafił w nim przetrwać? Kto utonie jak Nokia albo Kodak?
Ralf Knegtmans – światowej sławy specjalista HR, autor wydanej w tym roku na polskim rynku książki „Zwinny talent. Dziewięć kluczowych kroków do wyboru pracowników, którzy przetrwają nadchodzące zmiany” twierdzi, że absolutnie fundamentalne znaczenie dla powodzenia każdego przedsięwzięcia ma dziś tytułowa „zwinność” rozumiana jako elastyczność i gotowość do nieustannego oduczania się starych schematów i uczenia na nowo. Knegtmans, który od ponad dwudziestu lat zajmuje się badaniem czynników składowych talentu i doradza firmom przy rekrutacji pracowników najwyższych szczebli, pokazuje też, jak w praktyce poradzić sobie z jednym z największych problemów każdej firmy: wyborem właściwych ludzi.
Jak znaleźć właściwych ludzi do firmy?
Skoro świat zmienia się tak dynamicznie, zmienić powinien się nasz stosunek do rekrutacji pracowników, a także – co dla wielu szefów ze starszego pokolenia może być szczególnie trudne – nasz sposób zarządzania. Wtedy sprawimy, że ludzie zdolni dodać naszej firmie skrzydeł nie tylko zgodzą się podpisać z nami umowę, ale też zostaną jak najdłużej.
Przez wiele lat podstawy zatrudniania ludzi pozostawały stosunkowo niezmienne: o wyborze decydowały formalne kryteria, takie jak wykształcenie, odbyte kursy, uprawnienia i doświadczenie zawodowe na podobnym stanowisku. Mogło to mieć rację bytu w stabilnym świecie, w którym ludzie ucząc się konkretnego zawodu w młodości, mieli dość duże szanse, że będą mogli wykonywać go przez resztę życia.
Obecnie jednak wiedza przedawnia się najczęściej jeszcze zanim kandydat opuści mury uczelni, a nowe technologie rozwijają się tak dynamicznie, że niemal nikt z nas nie wie, jak może wyglądać jego praca za kilka lat.
W tej sytuacji pilny student, który otrzymał dyplom z wyróżnieniem i grzecznie odbył wzorowy staż na stanowisku odpowiadającym jego wykształceniu, wcale nie rokuje lepiej niż luzak, który podczas studiów lawirował, aby tylko zaliczyć egzaminy i mieć jak najwięcej czasu na własne zainteresowania. Już dziś lub za kilka lat obaj staną przed wyzwaniem dalszego uczenia się zupełnie nowych rzeczy i funkcjonowania poza swoją strefą komfortu. O sukcesie decyduje zdolność płynnej adaptacji i „czucia się komfortowo w niekomfortowych sytuacjach”.
W przypadku kierowcy, kucharza czy operatora tokarki będzie to może miało mniejsze znaczenie (choć i tu technologia stawia coraz większe wyzwania), ale na stanowiskach managerskich niezdolność błyskawicznego reagowania na zmiany to prosta droga, by firma podzieliła los gigantów takich jak Nokia czy Kodak, które pomimo ugruntowanej pozycji i rzeszy wiernych marce klientów całkowicie straciły pozycję rynkową. W obu przypadkach powodem klęski przedsiębiorstwa były zbyt późno wprowadzone innowacje (np. odwlekanie modyfikacji systemu Symbian, na którym działała ponad połowa ówczesnych smartfonów). I nie są to wcale przykłady dalekie od naszej codziennej rzeczywistości, bo podobnie można dziś pogrążyć wspaniały biznes, jeśli zaniedbamy choćby rolę profesjonalnej prezentacji w Internecie i mediach społecznościowych czy też dostosowanie sposobu komunikacji z klientami do oczekiwań dzisiejszego rynku.
Dlatego też najbardziej postępowe przedsiębiorstwa od lat zamiast patrzeć tylko na CV, iloraz inteligencji, doświadczenie i umiejętności kandydatów, zwracają coraz większą uwagę na zdolności adaptacyjne, elastyczność, talent do nauki i wprowadzania w życie nowych rozwiązań, motywację, wartości i inne „miękkie” cechy osobowości, tak ważne w świecie opartym na informacji i komunikacji.
Szczególną zaletą książki „Zwinny talent” jest to, że autor nie tylko określa problem, ale dzieli się wypracowanym przez ponad dwie dekady warsztatem i pokazuje, jak bez pomocy zewnętrznej agencji HR jasno określić oczekiwania w stosunku do przyszłego pracownika i dokonać obiektywnego wyboru na podstawie sprawdzonych w praktyce narzędzi. W książce znajdziemy więc kompletną procedurę rekrutacji, pokazaną krok-po-kroku, a także przykłady niezwykle przebiegłych i skutecznych pytań, które podczas rozmowy kwalifikacyjnej pozwolą naprawdę zajrzeć w głąb człowieka i znacząco poprawić trafność wyboru. Okazuje się też, że odejście od wybierania „na czuja” i sformułowanie przejrzystych zasad rekrutacyjnych przynosi firmom doskonały PR i sprawia, że do pracy zgłaszać się będą coraz zdolniejsi i lepiej zmotywowani ludzie.
Jak „ogarnąć” millenialsów?
Niestety, aby firma mogła przetrwać i odnieść sukces, nie wystarczy zatrudnienie wybitnych talentów. Przypisywane Alvinowi Tofflerowi spostrzeżenie „analfabetami XXI wieku nie okażą się ci, którzy nie potrafią czytać i pisać, lecz ci, którzy nie potrafią się uczyć, oduczać i uczyć na nowo” odnosi się w równym stopniu do pracowników, jak i do pracodawców. Młodzi ludzie, którzy dziś przychodzą do pracy, mają zupełnie inny system wartości. Warto poczytać o pokoleniu Y (millenialsach), aby lepiej zrozumieć, z kim będziemy teraz pracować i sprawić, aby środowisko pracy uwzględniało także ich wartości i sposób postrzegania świata. Oto niektóre z opisywanych cech ludzi urodzonych w latach 80. i 90. ubiegłego wieku:
- życie prywatne cenią wyżej niż życie zawodowe,
- nie cierpią autorytetów i hierarchicznych struktur,
- możliwość rozwoju jest dla nich ważniejsza niż stabilna praca,
- lubią pracować w zespołach,
- od przełożonych oczekują bliskich stosunków i częstych informacji zwrotnych,
- wartości są dla nich równie ważne jak korzyści,
- chętnie angażują się społecznie,
- współodpowiedzialność motywuje ich bardziej niż polecenia szefa.
Jedni twierdzą, że mamy do czynienia z pokoleniem „Piotrusiów Panów”, inni, że to naturalny i pozytywny krok w rozwoju ludzkiej świadomości. Trzeba jednak zauważyć, że złożoność świata oraz tempo zmian sprawiają, że tworzenie elastycznego środowiska sprzyjającego pracy zespołowej, kreatywności, sprawnej komunikacji, wymianie myśli i osobistemu rozwojowi stało się obecnie koniecznym warunkiem rozwoju.
Sztywne modele hierarchiczne, z góry narzucone plany, cele i budżety często stają temu na przeszkodzie. Stąd tak wiele firm godzi się obecnie na transformację w kierunku modeli zwinnych (agile).
Niezbędne przemiany
Richard Branson, twórca grupy Virgin radzi: „Wyszkol swoich ludzi na tyle dobrze, by mogli odejść. Traktuj ich na tyle dobrze, by chcieli zostać”. W dzisiejszych czasach najczęściej będzie to wymagało wprowadzenia w firmie wielu zmian: organizacyjnych, strukturalnych, a niekiedy nawet architektonicznych!
W książce „Zwinny talent” opisany został kierunek tych zmian a także przykłady transformacji ogromnych korporacji, takich jak Bank ING czy Philips. Jej polskie wydanie zostało uzupełnione wywiadami z członkami zarządu czterech odnoszących sukcesy w naszym kraju przedsiębiorstw. Dominika Bettman, prezeska Siemensa i Brunon Bartkiewicz, prezes ING Banku Śląskiego wyraźnie wskazują na rozpad struktur hierarchicznych oraz potrzebę nowych modeli współpracy i przywództwa. Bartkiewicz opisuje też niezwykłą transformację polskiego oddziału ING w kierunku „zwinnych” metod pracy i zarządzania. Jarosław Koziński, partner EY pokazuje praktyczne realia środowiska wspierającego kreatywność i nieustanną naukę w wiodącej na świecie firmie konsultingowej (wielka trójka). Marek Śliboda, prezes firmy Marco, przedstawia zasady rekrutacji i pracy w firmie bliskiej sformułowanemu przez Frédérica Laloux ideałowi pozbawionego hierarchii turkusowego przedsiębiorstwa.
Reguły gry wyraźnie się zmieniają. Warto je poznać.
Autor: Błażej Gałkowski
Dr Błażej Gałkowski – przedsiębiorca, językoznawca, wykładowca akademicki i szkoleniowiec, twórca kilku marek wydawniczych oraz agencji Imprint Media z biurem w Warszawie i Koszalinie, odpowiedzialnej między innymi za wizerunek i marketing Galerii Emka.
„Zwinny talent” nabyć można na stronie www.zwinnytalent.pl. Dla czytelników „Prestiżu”, ta książka, której polskie wydanie powstało w Koszalinie, do 10 czerwca dostępna jest z rabatem 40% (kod rabatowy: PRESTIZKOSZALIN).
Ralf Knegtmans. Niekwestionowany autorytet w dziedzinie nowoczesnego przywództwa, HR i rekrutacji talentów. Autor wielu książek i artykułów. Partner zarządzający holenderskiej firmy De Vroedt & Thierry specjalizującej się w doradztwie i rekrutacji kadry kierowniczej. Od 20 lat zgłębia kluczowe cechy wybitnych talentów poprzez własne badania oraz liczne wywiady z członkami zarządów firm i naukowcami. „Zwinny talent. Dziewięć kluczowych kroków do wyboru pracowników, którzy przetrwają nadchodzące zmiany” [Imprint Media 2019 we współpracy z Business Consulting (search&selection)] to jego pierwsza książka dostępna w języku polskim.
We wrześniu tego roku Knegtmans wystąpi w Warszawie na konferencji „Elite Leadership” organizowanej przez „Harvard Business Review Polska”.