Współczesny człowiek, który podbija kosmos, coraz częściej poszukuje naturalnych, prostych i holistycznych rozwiązań. Życie w biegu, nadmiar informacji, nieprawidłowa dieta, brak ruchu, utrata równowagi powodują zaburzenie harmonii na wszystkich trzech poziomach. Współczesny człowiek, z przyklejonym do ręki telefonem, jest zmęczony, ma problem z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, ma zaburzony rytm snu, nie potrafi bez zadyszki wejść na drugie piętro, walczy z wiatrakami
i nie lubi swojego życia.
W ostatnich dwudziestu latach coraz większą popularność zdobywa Ajurweda. Nazywana bywa matką medycyny i jako najstarszy system medyczny, w 1979 roku została oficjalnie uznana przez Światową Organizację Zdrowia. W Ajurwedzie już setki lat temu zawarto unikalną koncepcję, że człowiek jest całością złożoną z ciała, umysłu i duszy. Choć starożytna, ze swoim rozumieniem życia i świadomości nie sprawia wrażenia archaicznej ani przestarzałej, lecz coraz częściej stanowi klucz do medycyny przyszłości.
Trudno dokładnie określić, kiedy dokładnie powstała Ajurweda. Uważa się, że nastąpiło to między 4000 a 6000 lat p.n.e. i że jest częścią Wed, które są uznane za najstarszy przekaz pisemny ludzkiej cywilizacji. W wedyjskich manuskryptach znajdują się odniesienia do Ajurwedy, przyjmuje się więc, że już wtedy istniała. Wiedza zawarta w Wedach przekazywana była ustnie przez setki lat, zanim została spisana.
Legenda mówi, że kiedy ludzie zaczęli chorować, zaniepokoiło to grupę mędrców – riszich, którzy zebrali się u podnóża Himalajów. Po naradzie wysłali oświeconego mędrca o imieniu Bharadvaja, który dzięki boskiemu błogosławieństwu posiadł mądrość Ajurwedy, by wyleczył choroby i nauczył ludzi, jak chronić zdrowie. Ajurweda była przekazywana w formie ustnej. Taki sposób kładzie nacisk na przekaz wiedzy z jednego pokolenia na drugie w niezmienionej formie, bez modyfikacji. Z czasem większość wiedzy ajurwedyjskiej została spisana w sanskrycie (języku staroindyjskim).
Koncepcje Ajurwedy stanowią podstawę medycyny chińskiej, arabskiej i greckiej. Wiele ajurwedyjskich sposobów leczenia przejęła również współczesna medycyna zachodnia.
Ajurweda obejmuje osiem działów – choroby wewnętrzne, laryngologia, chirurgia ogólna, toksykologia, psychiatria, pediatria i położnictwo, geriatria i długowieczność oraz prokreacja. Wiedza medyczna zaprezentowana z każdym z działów Ajurwedy jest kompleksowym i bogatym źródłem informacji aktualnym do dziś. Zawiera nie tylko informacje o chorobach, ich objawach, sposobach leczenia, właściwościach ziół, ale także inne aspekty: określa cechy dobrego lekarza, porusza kwestie etyki, opieki nad pacjentem, szacunku, wymienia metody podtrzymywania życia, symptomy zbliżającej się śmierci, sposoby przygotowania leków, opisuje organizację szpitali.
Należy podkreślić, że Ajurweda nie należy do grupy metod medycyny alternatywnej.
Żeby zostać lekarzem ajurwedyjskim, należy ukończyć studia z zakresu medycyny ajurwedyjskiej, które trwają sześć lat.
Słowo Ajurweda składa się z dwóch słów: ayus i veda. Zrozumienie ich znaczenia jest konieczne, żeby w pełni filozofię Ajurwedy. Dosłownie tłumaczone słowo ayus znaczy życie.
W ajurwedyjskim rozumieniu chodzi o życie w szerszym znaczeniu niż jako tylko chronologiczne trwanie, wiek osoby czy liczba lat przeżytych na ziemi. Ayus to znacznie więcej, to filozofia, to jednoczesne istnienie na poziomie ciała, umysłu, zmysłów i duszy. Według takiego podejścia te cztery aspekty podtrzymują w ciele przepływ siły życiowej.
Ajurweda jest wiedzą o życiu we wszystkich jego aspektach, opisuje korzystne i niekorzystne sposoby życia. Jeżeli ayus oznacza życie a veda to wiedza lub nauka, to w znaczeniu dosłownym Ajurweda jest wiedzą o życiu. Ajurweda nie ogranicza się tylko do ciała fizycznego, lecz zawiera wszechstronną naukę o pozostałych aspektach kluczowych do zachowania zdrowia.
Ajurweda, w odróżnieniu od innych systemów leczenia, nie opiera się tylko na leczeniu objawów choroby i podawania leków. Jest filozofią życia prowadzącą do równowagi pomiędzy ciałem, umysłem, zmysłami a duszą. Zadziwiająca szczegółowość i praktyczność zawartych w Ajurwedzie informacji obejmuje wszystko, co może przejawiać się w życiu jako negatywne lub pozytywne w odniesieniu do spożywanego pokarmu, snu, pracy, odpoczynku. Dieta, zioła, ćwiczenia, terapie i style życia opisane w ajurwedyjskich tekstach mają prowadzić do poprawy zdrowia psychicznego, fizycznego i duchowego. Zastosowanie tych koncepcji w praktyce przynosi korzyść zarówno jednostce, jak i całemu społeczeństwu. Kiedy ludzie są zdrowi, spokojni i szczęśliwi, społeczeństwo jest zdrowe, spokojne i szczęśliwe, działa skutecznie, spokojnie i bardziej pokojowo.
Współczesna medycyna od niedawna uznaje, że stan umysłu i emocje mają bezpośredni wpływ na ciało fizyczne. Ajurweda, w przeciwieństwie do medycyny zachodu, już dawno rozpoznała siłę ludzkiego umysłu i odkryła jego wpływ na ciało fizyczne. Jednym z fundamentów Ajurwedy jest przekonanie, że umysł jest nierozerwalnie połączony z ciałem i w pełni odpowiedzialny za jego zdrowie. Jest pomostem między światem zewnętrznym a wewnętrznym.
Z tego właśnie powodu lekarze ajurwedyjscy przykładają taką sama wagę do stanu umysłu pacjenta, jak do ciała fizycznego i leczą je razem, nie oddzielnie.
Celem Ajurwedy jest zachowanie zdrowia zdrowych i wyleczenie chorych. Ajurweda ma dwa równorzędne cele. Pierwszy to utrzymanie w zdrowiu tych, którzy są zdrowi. Zalecenia dla zdrowych to regularne badania profilaktyczne, prawidłowa dieta, odpowiednia ilość i dobór aktywności fizycznej, higiena snu, techniki relaksacyjne i oddechowe. Wskazówki te umożliwiają życie w dobrym zdrowiu i zapewniają wzrost sił witalnych. Drugim celem jest leczenie chorych. Ten aspekt Ajurwedy zajmuje się chorobami różnego rodzaju – przyczynami, diagnozą, sposobami leczenia i zapobiegania ich nawrotom. Oba cele są ściśle ze sobą powiązane i choć same w sobie bardzo rozległe, główny nacisk kładziony jest przede wszystkim na profilaktykę.
Ajurwedyjskie leczenie polega na znalezieniu przyczyn choroby i usunięciu ich. Według tej starej i pięknej filozofii podstawą jest pełen współczucia bezpośredni kontakt z pacjentem. Bez tej relacji leczenie jest niemożliwe. W trakcie leczenia lekarz rozwija swoje zrozumienie fizycznych, mentalnych i emocjonalnych aspektów natury pacjenta. Traktuje go z szacunkiem i godnością, jak odrębną, indywidualną jednostkę, która dzięki jego życzliwej pomocy jest w stanie odzyskać zdrowie.
Ajurweda – wiedza o życiu – to prosta i praktyczna nauka, której zasady mają szerokie zastosowanie w codziennym życiu. Aktualnie Ajurweda przeżywa swój renesans. Na jej temat powstają książki, podcasty i często wypowiadają się osoby, które Ajurwedy nie uczyły się u kompetentnych nauczycieli. Dla wielu osób Ajurweda sprowadza się do diety odchudzającej i bardzo popularnej ashwagandy, ewentualnie jogi i medytacji. Dlatego bardzo istotne jest, żeby Ajurwedy uczyć się od lekarzy ajurwedyjskich. Bo Ajurweda to filozofia, sposób życia i piękne, holistyczne i całościowe funkcjonowanie.
Dla mnie Ajurweda nie jest ani wschodnia ani zachodnia, starożytna ani współczesna, ale jest jedna i uniwersalna dla wszystkiego, co żyje. Pachnie kardamonem, wiosną i drzewem sandałowym.
Śpiewa mantrę, maluje mandale i nosi piękne, błękitne sari. Jej opalona skóra jest zdrowa i nawilżona, włosy jedwabiste a oczy lśniące. Jej umysł jest spokojny, ciało zdrowe a dusza spełniona. Taka dla mnie jest Ajurweda. Mądra, ponadczasowa i niepowtarzalna. W mojej pracy staram się łączyć medycynę zachodu z całą jej nowoczesnością, popartą badaniami klinicznymi i najnowszymi naukowymi dowodami z medycyną wschodu – Ajurwedą – z całą jej ponadczasową mądrością, holistycznym podejściem i wielką wiarą, że tylko równowaga we wszystkich aspektach czyni nas ludźmi spełnionymi, zdrowymi i szczęśliwymi.
Aleksandra Białas
Jestem lekarzem, specjalistą z zakresu położnictwa i ginekologii. Lekarzem przyjaznym insulinoopornym, zajmuję się medycyną regeneracyjną i przeciwstarzeniową. Należę do Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości. Jestem w trakcie szkolenia leczenia otyłości. Uczestniczę w wielu kursach, warsztatach i konferencjach, podnosząc swoje kwalifikacje, zarówno z ginekologii i położnictwa, insulinooporności, leczenia otyłości, jak i integralnej medycyny. Jestem zafascynowana Ajurwedą, czyli najstarszą medycyną świata, której uczyłam się w Indiach, w Dharamsala u lekarzy ajurwedyjskich. W swoim gabinecie staram się łączyć medycynę zachodu i medycynę wschodu. Uważam, że tylko równowaga na trzech poziomach – ciało, umysł, dusza – pozwala nam na pełną harmonię i akceptację siebie i świata. Prywatnie jestem żoną i mamą. Koszalin poznaję do siedmiu lat. Medytuję, podróżuję, czytam, lubię poznawać nowe smaki i zapachy, codziennie uczę się pełnej akceptacji siebie i świata.
