O Koszalinie złośliwi mówią, że leży w pobliżu Mielna. Rzeczywiście, wielu turystom kojarzy się on jedynie jako etap w podróży nad morze. Największe miasto na Środkowym Pomorzu warte jest jednak poznania.
Przedwojenny Koszalin był 25-tysięcznym miastem, głównie urzędników i żołnierzy. Już wtedy nie mógł się poszczycić wieloma zabytkami architektury, gdyż na przestrzeni dziejów prześladowały go powtarzające się katastrofalne pożary.
Współczesny brak resztek starej zabudowy (poza kilkoma obiektami) jest zaś głównie skutkiem II wojny światowej. Nie walk o miasto, lecz potrzeb radzieckiej propagandy: w kilka dni po zajęciu przez Armię Czerwoną, na potrzeby kroniki frontowej, wtedy jeszcze niezbyt zniszczone śródmieście podpalono, by upozorować sceny zdobywania kolejnego punktu niemieckiego oporu. Spłonęło całe centrum, a w nim wartościowe historyczne obiekty. Odbudowywane przez polskich mieszkańców miasto nie odzyskało pierwotnej spójności architektonicznej.
Największym obszarowo zabytkiem Koszalina jest Park Książąt Pomorskich. Źródła podają, że założenie parkowe pochodzi z początków XIX wieku. W rzeczywistości najstarsza jego część jest pozostałością parku powstałego za panowania Bogusława X (wiek XV/XVI). Znajdują się w nim liczne pomniki przyrody, w tym trzystuletni klon jawor, nazywany Drzewem Czarownic.
Ponadto można tu zobaczyć stary młyn i dom młynarza (obecnie siedziba Muzeum w Koszalinie), rzadko spotykane gatunki drzew, a także odpocząć nad stawem zamkowym, pospacerować malowniczymi alejkami. Rosną tu rzadko spotykane w Polsce gatunki drzew i krzewów, np. orzech czarny, czy wierzba babilońska, a w części zachodniej można podziwiać fragmenty murów obronnych. Przez park przepływa urocza rzeczka Dzierżęcinka, która zasila wodą parkowy staw, a uchodzi do jeziora Jamno.
Koszalin może się pochwalić najnowocześniejszym obecnie amfiteatrem w Polsce. Właśnie ukończono jego remont. Widownia mieści 4300 widzów. Jeśli nawet nie trafimy na jakiś koncert, warto obiekt obejrzeć – szczególnie ze względu na jego dach. Konstrukcja powstała w roku 1973 według projektu prof. Jana Filipkowskiego i weszła do podręczników architektury. Amfiteatr znajduje się w centrum wspomnianego wcześniej Parku Książąt Pomorskich.
W pobliżu znajduje się inny ciekawy obiekt – nowoczesna siedziba Filharmonii Koszalińskiej.
Letnie imprezy zaplanowane w amfiteatrze znajdą Państwo w naszym letnim kalendarium wydarzeń.
Warto zajrzeć nad zalew miejski w Koszalinie znajdujący się przy ulicy Paderewskiego. Znajduje się tam strzeżone kąpielisko, a także liczne urządzenia służące zabawom dzieci. To ulubione miejsce wypoczynku koszalinian. Znad Wodnej Doliny bardzo blisko do największej galerii handlowej w mieście, czyli CH Forum Koszalin. Znajdują się w niej sklepy wszelkich branż, w tym supermarket spożywczy oraz punkty gastronomiczne, centrum fitness, wieloekranowe kino. Druga galeria handlowa (Galeria EMKA) znajduje się w północnej części miasta i również chętnie jest odwiedzana latem przez turystów.
Park Wodny Koszalin zapewnia atrakcje gościom w każdym wieku. W strefie rekreacyjnej czeka sześć basenów, w tym dwa zewnętrzne. W części wewnętrznej znajdują się: basen pływacki, basen do nauki pływania, basenik dla dzieci, rwąca rzeka, sztuczna fala, zjeżdżalnia „Balon”, wodospady rurowe, gejzery powietrzne, misy jacuzzi i masażery ścienne. Na klientów potrzebujących mocniejszych wrażeń czeka sześć wodnych zjeżdżalni.
To prawdziwy skarb. Dzięki zalesionej górze (w rzeczywistości polodowcowej morenie czołowej) Koszalin z dumą nosi miano zielonego miasta. Korzystając z parkingu przy Parku Wodnym albo przy ulicy Rolnej, można wejść w obszar starego bukowego lasu, w którym wydzielono dziewięć oznakowanych według reguł PTTK szlaków pieszych, przy czym jeden z nich ma stopień trudności na poziomie szlaku górskiego.
Dziesiątym szlakiem jest powstały dwa lata temu single track – nowa atrakcja dla rowerzystów lubiących jazdę w nieco trudniejszym terenie. Składają się na nią wąskie, zazwyczaj jednokierunkowe, kręte ścieżki rowerowe, wijące się pomiędzy drzewami, z wyprofilowanymi zakrętami. Aby wybrać się na nową atrakcję, musimy dojechać w pobliże leśnego parkingu przy ul. Słupskiej – w tym miejscu zaczyna się również trasa biegowa „Leśna piątka”. Jednak to nie jest trasa dla każdego – potrzebny zdecydowanie jest rower górski z szerokimi oponami, które sprawdzają się przy podjazdach, no i sprawne hamulce. Uwaga – koniecznie należy jechać w kasku rowerowym!
Najwyższe wzgórze masywu Góry Chełmskiej to Krzyżanka (ma wysokość 136,2 m n.p.m.). Znajduje się na niej wieża widokowa o wysokości 31,5 metra, która dawniej służyła za latarnię morską. Wokół niej powstaje centrum pielgrzymkowe dla odwiedzających pobliskie Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej, ważny punkt na mapie tzw. turystyki sakralnej.
Kultura jamneńska jest zjawiskiem oryginalnym i niezwykłym, rozwijała się wyłącznie na terenie dwóch wsi – Jamna i Łabusza. Ze względu na położenie geograficzne, wsie były odcięte od świata przez większą część roku. Tylko w suchej porze roku, upalnym latem lub mroźną zimną, gdy bagna zamarzły, mieszkańcy Jamna i Łabusza mogli utrzymywać kontakty zewnętrzne. W wyniku tego odizolowania powstała niepowtarzalna sztuka ludowa, którą będzie można poznać na wystawie w Zagrodzie Jamneńskiej.
Zagroda jest przykładem typowej dla Jamna architektury XIX w. Na jej terenie znajduje się zrekonstruowana kmieca chałupa, w której przedstawiono najbardziej charakterystyczne wytwory kultury materialnej dawnych jamneńczyków. Natomiast w nowoczesnej stodole odbywają się warsztaty, spotkania oraz różnorodne imprezy kulturalne. Tu również mieści się biuro Działu Etnografii Muzeum w Koszalinie. Adres: ul. Jamneńska 24, 75-900 Koszalin, (+48) 94 341 65 87, info@zagrodajamno.pl; www.zagrodajamno.pl
