Nauka zmienia region, badania wspierają biznes

Naukowcy z Politechniki Koszalińskiej prowadzą nowatorskie badania i coraz ściślej współpracują z biznesem. W uczelnianych pracowniach powstają projekty, które zmieniają codzienne życie nie tylko Polaków.

Jak na uczelnię techniczną przystało, większość badań dotyczy opracowywania nowych technologii, projektowania nowoczesnych urządzeń i procesów technologicznych. Naukowcy z Politechniki Koszalińskiej starają się przy tym reagować na najbardziej pilne potrzeby otoczenia.

 

Większe bezpieczeństwo sanitarne

Już na początku pandemii – w pierwszej połowie 2020 r. – zespół dr. hab. inż. Tomasza Królikowskiego, prof. PK i prorektora ds. studenckich, a równocześnie koordynatora Centrum Druku 3D Wydziału Mechanicznego, zajął się wytwarzaniem przyłbic ochronnych. Trafiły one do szpitali i przychodni, domów pomocy społecznej, urzędów i straży pożarnej.

Równolegle naukowcy prowadzili badania, których efektem było opracowanie najbardziej optymalnego modelu przyłbicy. Chodziło o wybór najkorzystniejszego materiału pod względem wytrzymałości mechanicznej, biodegradowalności i odporności na środki chemiczne. Zadanie badawcze zostało sfinansowane z funduszy unijnych w ramach projektu „Odpowiedzialny społecznie Proto_Lab” (to jeden z elementów Zachodniopomorskiego Pakietu Antykryzysowego).

Od niedawna naukowcy pracujący pod kierunkiem prof. Tomasza Królikowskiego realizują inny projekt badawczy, którego efektem będzie zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnego. Celem jest opracowanie modelu urządzenia oczyszczającego powietrze i regulującego jego wilgotność. Projekt nowoczesnej stacji sanitarnej powstaje w kooperacji z firmą Alplast. Urządzenie po zakończeniu etapu testów ma trafić do seryjnej produkcji. Jego zakupem zainteresowane są działające w regionie obiekty użyteczności publicznej (branża hotelowa i gastronomiczna).

 

Centrum Szybkiego Prototypowania

W przypadku tego ostatniego zadania prace badawcze realizowane będą w kilku uczelnianych pracowniach, w tym we wspomnianym Centrum Druku 3D. Powstanie tej pracowni było ważnym przedsięwzięciem wzmacniającym potencjał badawczy uczelni. Pracownia wystartowała w 2018 r. z 20 drukarkami 3D i skanerem 3D jako początkowym wyposażeniem. Sukcesywnie, dzięki nowym projektom, możliwe było dokupowanie kolejnych urządzeń i powiększanie bazy jednostki. Obecnie Centrum Druku 3D to duża placówka, dysponująca różnorodnym sprzętem do projektowania lub druku przestrzennego, a także do realizacji prac naukowych.
Centrum Druku 3D to jedno z kilku centrów badawczych, które powstały w ostatnich latach na Politechnice Koszalińskiej. Chlubą uczelni jest uruchomione również na Wydziale Mechanicznym Centrum Szybkiego Prototypowania.

Pracownia, działająca pod kierownictwem dr. hab. inż. Błażeja Bałasza, prof. PK i prorektora ds. nauki, ma unikalną w skali regionu aparaturę pomiarową i technologiczną, a o jej powstaniu informował brytyjski kwartalnik branżowy oraz amerykański koncern, który jest liderem we wdrażaniu technologii 3D.

 

Centra badawcze mają potencjał

Centrum Szybkiego Prototypowania ma najnowocześniejsze urządzenia do wytwarzania przyrostowego, w tym skaner 3D oraz dwie maszyny do druku 3D z metalu. Dzięki temu digitalizacja obiektów odbywa się szybko i precyzyjnie, a cyfrowy projekt powstaje nawet w kilkadziesiąt minut. W rezultacie Centrum Szybkiego Prototypowania umożliwia wydruk z proszków metali detali o najbardziej nawet złożonych kształtach.
Warto wspomnieć o innej nowej jednostce, której powstanie umożliwia prowadzenie nowatorskich badań i ścisłą współpracę z przemysłem. Centrum badawczo-wdrożeniowe inżynierii powierzchni, projektowania i symulacji procesów oraz badań wibroakustycznych – bo tak brzmi nazwa tej jednostki – wpisuje się w specjalność, w której koszalińska uczelnia ma bogaty dorobek. Chodzi o modyfikację powierzchniową narzędzi używanych w różnych procesach technologicznych (do obróbki metalu czy w przetwórstwie drewna).

Nowe centrum umożliwia prowadzenie nowoczesnych badań i współpracę z firmami w zakresie obróbki powierzchni narzędzi, w tym obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej, plazmowej, a także nanoszenia powłok metodami PVD (osadzanie powłok z fazy gazowej). Równolegle uczelnia udoskonaliła zaplecze do badań wibroakustycznych, symulacji i modelowania procesów.

 

Naukowcy zgłębiają tajemnice drewna

Nasz region to zagłębie przetwórstwa drewna w Polsce. Nie powinno więc dziwić, że profil naukowy kolejnego centrum badawczego dotyczy właśnie tego naturalnego surowca. Uruchomione w Filii uczelni w Szczecinku Centrum pomiaru fizycznych i mechanicznych właściwości drewna i materiałów drewnopochodnych wyposażone jest w najnowocześniejszą aparaturę. Dzięki niej można zajrzeć do wnętrza materiału, w najmniejszym stopniu go nie niszcząc. Podstawowym narzędziem jest mikrotomograf, który umożliwia analizę struktury wewnętrznej materiałów z dokładnością do pojedynczych mikrometrów. Wyposażenie stanowią także bardzo precyzyjny skaner 3 D i analizator termiczny, który służy do badania właściwości termicznych materiałów drzewnych.
Powstanie na uczelni tej i innych pracowni umożliwia realizację zadania badawczego dotyczącego przetwórstwa drewna. Chodzi o projekt, nad którym uczelnia pracuje wspólnie z firmą Gotowe Domy Drewniane ITS. Celem jest stworzenie optymalnej przegrody budowlanej stosowanej w budownictwie szkieletowym drewnianym. W efekcie na Pomorzu będzie mogło powstać więcej wygodnych domów o takiej konstrukcji.
Koszalińscy naukowcy coraz częściej angażują się w badania prowadzone wspólnie z firmami komercyjnymi i instytucjami naukowymi. Ważny projekt dotyczący innowacyjnej technologii pokryć cynkowych realizuje konsorcjum, którego liderem jest uczelnia z Koszalina.

 

W konsorcjum siła!

Kierownikiem naukowym projektu jest prof. dr hab. inż. Wojciech Kacalak, a w skład konsorcjum wchodzi spółka Holding-Zremb Gorzów oraz sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach. Pokrywanie wyrobów ze stali powłokami cynkowymi jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych sposobów zapobiegania korozji. Metoda wymaga jednak ciągłych udoskonaleń. Modyfikacja polega na wprowadzeniu do procesu cynkowania wymuszonych wibracji. W ten sposób będzie można zapobiec osadzaniu się na cynkowanych powierzchniach zbyt dużych warstw ochronnych.

Rezultatem będzie szereg korzyści: niższe zużycie energii w procesie cynkowania, mniejsze zużycie cynku i wyższa jakość pokryć cynkowych. Z analizy stanu wiedzy wynika, że innowacja stanowi nowość w skali światowej. Podstawę rozwiązania już zgłoszono do ochrony patentowej.

Innowacyjną konstrukcję domowego zasobnika ciepłej wody opracowuje grupa naukowców działająca pod kierownictwem dr. hab. inż. Krzysztofa Dutkowskiego, prof. PK z Katedry Energetyki Wydziału Mechanicznego. „Warstwowy zasobnik wody ciepłej z PCM” – tak brzmi nazwa projektu – ma być rozwiązaniem pozwalającym oszczędzać ciepło. Jego celem jest opracowanie takiej konstrukcji domowego zasobnika ciepłej wody, która ułatwi magazynowanie ciepła i zmniejszy jego straty.

 

Mrówki i ruch mas ziemskich

Badania dotyczące efektów działania sił pływowych (przemieszczanie mas ziemskich) zakończył niedawno dr inż. Marcin Jagoda z Wydziału Inżynierii Lądowej, Środowiska i Geodezji. Efekty jego prac mogą znaleźć zastosowanie w pomiarach geodezyjnych. W badaniach dotyczących zastosowania algorytmów roju specjalizuje się dr hab. inż. Adam Słowik, prof. Wydziału Elektroniki i Informatyki. Inspiracją do powstania typu algorytmów jest świat natury – np. zachowanie kolonii mrówek, stada ptaków, ławicy ryb.
Pracownik Wydziału Elektroniki i Informatyki mgr inż. Eryk Szwarc pracuje nad metodą, która pomoże menadżerom w zarządzaniu personelem. Chodzi o opracowanie sposobu dostosowania kompetencji zespołu do wymagań związanych z realizacją zadań. W ten sposób powstała autorska metoda planowania struktur kompetencji odpornych na zakłócenia (np. absencję i odejścia pracowników).
Naukowcy prowadzą badania z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych. „Inteligentny rozwój Pomorza Środkowego – innowacyjne podejście do kreowania przewagi konkurencyjnej regionu” – to nazwa projektu, który z trzema partnerami realizuje grupa naukowców z Wydziału Nauk Ekonomicznych. Projekt ściśle dotyczy warunków życia w regionie. Kierownikiem naukowym jest rektor Politechniki Koszalińskiej dr hab. Danuta Zawadzka prof. PK.

 

Nauka nie zna granic

Specjaliści z kilku dziedzin postawią diagnozę organizmu gospodarczego regionu, wytypują najważniejsze kierunki jego rozwoju, a następnie wskażą sposoby ich uruchomienia lub uaktywnienia. Pokrewne badania prowadzi naukowiec z tego samego wydziału, dr Patrycjusz Zarębski. Celem jego pracy jest poznanie procesów powstawania innowacji w regionach peryferyjnych, do których jest zaliczane m.in. Pomorze Środkowe.
Dużym przedsięwzięciem badawczym z pogranicza nauk ekonomicznych i społecznych zajmuje się międzynarodowa grupa specjalistów pracująca pod kierunkiem dra Grzegorza Kwiatkowskiego, prof. z Wydziału Nauk Ekonomicznych. To dobry przykład zaangażowania nauki w rozwiązywanie bieżących problemów. Członkowie zespołu badają bowiem, w jaki sposób koronawirus wpłynął na funkcjonowanie przemysłu spotkań (targi, konferencje, festiwale, koncerty).

Badania nad tym, jak polska i amerykańska prasa postrzega Internet przeprowadził dr hab. Krzysztof Wasilewski, prof. Wydziału Humanistycznego, a zarazem prorektor ds. kształcenia. Ustalenia: ideologia polityczna, której odzwierciedlenie można znaleźć na łamach czasopism, nie pozostaje bez wpływu na rozwój nowych technologii, nowe technologie z kolei mogą być narzędziem w osiąganiu celów politycznych. Efektem badań jest artykuł opublikowany w amerykańskim czasopiśmie „First Monday”.

Studia dotyczące amerykańskich literatur etnicznych prowadzi dr hab. Brygida Gasztold, prof. w Katedrze Literatury i Badań nad Językiem Wydziału Humanistycznego. Współpracuje przy tym z naukowcami z Izraela i Tajwanu.

 

Autor: Jarosław Jurkiewicz
Fotografie: Adam Paczkowski/Politechnika Koszalińska