Monika Całkiewicz Robert Ziębiński Kultura
Fot. miklaszewicz.com

Zbrodnie ostatnich lat

Monika Całkiewicz jako prokurator przez lata badała motywy sprawców zabójstw i analizowała sposoby ich działania. W rozmowie z Robertem Ziębińskim odsłania kulisy spraw kryminalnych, które wstrząsnęły Polską XXI wieku. Spraw, o których słyszał każdy, ale i tych nieujawnianych przez lata. Krok po kroku analizuje przebieg zbrodni, pokazuje metody pracy organów ścigania i wyłapuje momenty, kiedy śledztwo mogło przybrać zupełnie inny obrót.

 

Calkiewicz_Ziebinski_Kroniki-zbrodni_popr2_3DgrzbJak zmieniły się metody pracy policji i prokuratury na przestrzeni lat? Ile dzieli stalkera od wyrafinowanego mordercy? Jak duży wpływ na przebieg śledztwa mają media? I czy zabójca naprawdę jest w stanie zatuszować wszystkie ślady? „Kroniki zbrodni” to nie tylko historie kryminalne, ale również dowód na to, że zło drzemiące w człowieku jest bliżej, niż nam się wydaje.

Robert Ziębiński pisze we wstępie: Pracując nad tą książką, wiele razy chwytałem się za głowę, myśląc: „Przecież nikt normalny tak nie zrobi”. A potem szybko wracałem na ziemię. Zrobi. W czyimś świecie to właśnie norma. Tu nie ma miejsca na rozważanie, czy coś jest prawdziwe, czy nie. To fakty. To się zdarzyło. To jest prawdziwe życie. A to, że takiego życia nie akceptujemy, nie rozumiemy, nic nie zmieni i w magiczny sposób nie sprawi, że przestanie ono istnieć. Żądamy logiki, bo wydaje nam się, że wtedy lepiej zrozumiemy motywację tych złych, ale w gruncie rzeczy logiki w tym nie ma i nie będzie. Będzie za to element ludzki, a on najczęściej zawodzi. Wiecie, co jest najbardziej nielogiczne? My szukamy logiki, chociaż dochodzimy do tego, że często nie ma logiki w działaniu przestępcy, ale podświadomie szukamy dalej w takim sytuacjach jakiegoś sensu.

Co kilka lat do publicznego dyskursu powraca temat, czy fascynacja zbrodnią jest moralnie wątpliwa. Czy powinniśmy czytać te wszystkie kryminały, oglądać filmy dokumentalne o zbrodniach i interesować się życiorysami seryjnych morderców? Wiele osób sięga po literaturę true crime, kryminały oparte na faktach czy też nimi inspirowane nie tylko dlatego, żeby oswoić lęk, ale w ogromnej mierze dla zaspokojenia ciekawości. Co za tym idzie – do przekraczania granic. W sieci można znaleźć dyskusje o tym, jak to przesuwają się granice i właśnie kryminały, thrillery i literatura true crime pławią się w okrucieństwie i szukają taniej sensacji. Nie wierzcie w te stwierdzenia, ponieważ to cykliczny temat, który pojawia się średnio co dziesięć lat. Eskalacja okrucieństwa to efekt ciekawości. A każde pokolenie ciekawe jest tego samego: jak człowiek radzi sobie w sytuacji ekstremalnej? Do czego jest zdolny? Gdzie przebiega granica człowieczeństwa? Co odróżnia nas od zwierząt? Kiedy przestajemy być ludźmi?

Monika Całkiewicz była prokuratorem, obecnie jest radcą prawnym i profesorem w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Ekspertka w dziedzinie kryminalistyki oraz postępowania karnego.

Robert Ziębiński – dziennikarz, pisarz. W latach 2017–2019 redaktor naczelny „Playboya”, wcześniej publikował w tygodnikach opinii. W 2019 roku ukazała się jego książka poświęcona twórczości Stephena Kinga „Stephen King. Instrukcja obsługi”. Autor powieści sensacyjnych, kryminałów, horrorów oraz kontrowersyjnej książki o branży pornograficznej „Porno. Jak oni to robią?”

Monika Całkiewicz, Robert Ziębiński: Kroniki zbrodni. Wydawnictwo ZNAK. Premiera 24 lutego br.