Od 20 lat ranking przygotowywany przez Fundację Edukacyjną Perspektywy i dziennik „Rzeczpospolita” pokazuje wiarygodny i pełny obraz polskiego szkolnictwa wyższego. Tegoroczne zestawienie powstało pod okiem kapituły kierowanej przez prof. Michała Kleibera, byłego prezesa Polskiej Akademii Nauk. Politechnika Koszalińska wyraźnie poprawiła w nim swoją pozycję w stosunku do lat poprzednich. O sukcesie uczelni i pozytywnych zmianach, które go umożliwiły, rozmawiamy z prof. nadzw. dr hab. Danutą Zawadzką, prorektor ds. kształcenia PK.
– Tuż przed wakacjami został opublikowany kolejny ranking Perspektyw. Dlaczego akurat to zestawienie cieszy się tak dużym prestiżem?
– Decydujący jest szeroki obszar analiz: od wyników maturalnych osób przyjętych na pierwszy rok studiów, po zarobki i losy pracownicze absolwentów; od potencjału badawczego uczelni, po jakość publikacji naukowych czyli efektywność wykorzystania posiadanych możliwości. Dlatego ten ranking jest dla wielu osób punktem odniesienia przy podejmowaniu ważnych decyzji, związanych zarówno z wyborami indywidualnymi (gdzie iść na studia i gdzie podjąć pracę), jak i w coraz większym stopniu z ocenami i wyborami instytucjonalnymi, w które uczelnie inwestować.
– W obecnym czasie coraz częściej pojawia się pytanie: czy w ogóle warto studiować?
– Nikt rozsądny tego nie kwestionuje a Perspektywy podkreślają z całą mocą, że wykształcenie to klucz do lepszej przyszłości. Dowodem są również losy naszych absolwentów, którzy odnajdują się na rynku pracy i odnoszą sukcesy w wielu dziedzinach życia, czasami odległych od ich wyuczonych zawodów, ale zawsze działa jednak pewien ogólny potencjał, jaki zapewniają im studia.
– Ranking przyniósł wzmocnienie pozycji Politechniki Koszalińskiej wśród uczelni technicznych. Znalazła się ona na 16. miejscu w kraju.
– Ogromnie nas to cieszy. W Polsce funkcjonuje ponad 300 uczelni. Ponad 150 z nich uwzględniono w rankingu, w różnych kategoriach: uczelni niepublicznych, publicznych zawodowych i tej najważniejszej – publicznych i niepublicznych akademickich. W tej ocenie generalnej Politechnika Koszalińska zajmuje wysoką pozycję. Jesteśmy w połowie stawki wśród uczelni akademickich posiadających najwyższe uprawnienia naukowe. Zdobywanie pozycji jest dla nas trudniejsze niż dla największych, najstarszych uniwersytetów. Działamy w oddaleniu od wielkich ośrodków miejskich i przemysłowych, a mimo to udaje się. Myślę, że prawie 55 tysięcy absolwentów powinno być z nas dumnych, tak jak my jesteśmy dumni z każdego z nich.
W ostatnich latach Politechnika Koszalińska była wielokrotnie wyróżniania za działalność dydaktyczną i naukową oraz współpracę z biznesem oraz za dbałość o przyszłość i rozwój zawodowy absolwentów. Każde wyróżnienie wzmacnia pozycję uczelni wśród wyższych szkół technicznych w kraju. Oferta kształcenia Politechniki Koszalińskiej obejmuje obecnie 30 kierunków, w tym nowości takie jak Turystyka i Rekreacja na Wydziale Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej czy Inżynieria i Automatyzacja w Przemyśle Drzewnym.
– Wzmocnieniem uczelni było na pewno uruchomienie trzy lata temu Wydziału Przemysłu Drzewnego w Szczecinku, filii Politechniki Koszalińskiej, powstałej przy współpracy ze szczecinecką firmą Kronospan.
– Wspomniany już przeze mnie kierunek Inżynieria i Automatyzacja w Przemyśle Drzewnym od trzech lat cieszy się dużym powodzeniem wśród kandydatów na studia. Z drugiej strony jest on argumentem na rzecz ścisłej współpracy z przemysłem również przy kreowaniu dziedzin kształcenia. Ukończenie takiego kierunku daje absolwentom gwarancję zatrudnienia w uzyskanym zawodzie. Firmy zaś są zadowolone, bo trafiają do nich osoby przygotowane pod konkretne potrzeby.
– Warto więc rozwijać taką współpracę.
– Tak się dzieje. Kolejne firmy, takie jak na przykład Wojskowe Zakłady Uzbrojenia w Grudziądzu, deklarują chęć współpracy z uczelnią przy organizacji nowego wydziału, kierunku kształcenia lub jednostki zamiejscowej. Pracujemy nad tym. Z drugiej strony to pokazuje, że będąc uczelnią regionalną, jedyną politechniką na Środkowym Pomorzu, oddziałujemy szerzej, bo przecież Grudziądz jest oddalony od Koszalina o 200 km, a jednak do nas trafiła oferta kooperacji z Wojskowymi Zakładami Uzbrojenia.
– Rząd tworzy program wsparcia przemysłu przez szkoły wyższe. Politechnika Koszalińska jest nim zainteresowana?
– Upatrujemy w nim szansy dla siebie. Dlatego Politechnika Koszalińska zadeklarowała – i podpisała w tej sprawie stosowne porozumienie – chęć dołączenia do grona uczelni, które zgodnie z projektem rządowym mają współtworzyć sieć Centrum Kompetencji Przemysłu 4.0, czyli ośrodków wsparcia przedsiębiorstw w procesie cyfrowej transformacji w ramach tak zwanej czwartej rewolucji przemysłowej.
– Państwa pozycję wzmacniają również inwestycje.
– I w tej dziedzinie mamy czym się pochwalić, bo na rozbudowę kampusu i przystosowanie obiektów do celów nowoczesnego kształcenia uczelnia wydała w ciągu 10 lat aż 150 milionów złotych, z czego większość pieniędzy pochodziło z funduszy unijnych. Obecnie szkoła przygotowuje się do kolejnych inwestycji w największym kampusie, w tym budowy nowoczesnej biblioteki, obiektu, który ma być unikalny. Tradycyjne biblioteki odchodzą w przeszłość. Myślimy o wirtualizacji zbiorów, prezentacji osiągnięć naukowych przez łączenie przestrzeni realnej i wirtualnej, swobodne udostępnianie zasobów dydaktycznych i naukowych wraz z możliwością przetwarzania w chmurze oraz komunikację z największymi bazami danych na świecie.
– W ranking szkół wyższych Perspektywy 2019 w kategorii „Preferencje pracodawców” Politechnika Koszalińska zajęła wysokie 42. miejsce. Wyprzedziła takie uczelnie jak Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy (43. pozycja), Wojskowa Akademia Techniczna (46. miejsce), Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie (47. miejsce). To chyba również bardzo dobra wiadomość?
– Przez kilka lat „Newsweek” publikował ranking uczelni ocenianych przez pracodawców. W Zachodniopomorskiem Politechnika Koszalińska zdobywała regularnie pierwsze lub drugie miejsce. Odbieraliśmy stosowne nagrody, dyplomy. W tamtych rankingach mieściliśmy się w grupie najlepszych uczelni w kraju. W rankingu Perspektyw podstawą do ustalenia pozycji w tej kategorii była liczba wskazań danej uczelni w badaniu ankietowym przeprowadzonym w kwietniu 2019 roku wśród przedsiębiorców. Ale warto również podkreślić, że utrzymaliśmy wysoką pozycję, jeśli chodzi o sytuację absolwentów na rynku pracy, wyprzedzając na przykład Akademię Pomorską w Słupsku czy Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Pod uwagę brane są wskaźniki wysokości zarobków absolwentów danej uczelni oraz wskaźniki ich zatrudnienia według ogólnopolskiego badania „Ekonomiczne Losy Absolwentów” przeprowadzonego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego z wykorzystaniem danych ZUS. Być może w całym tym zalewie informacji ta jest najważniejsza dla młodzieży wybierającej uczelnię i kierunek studiów. Mówiąc prostym językiem: jeśli chcesz mieć dobrą pracę, dobrze zarabiać i zwiększyć swoje szanse na karierę – wybierz Politechnikę Koszalińską. Ranking to potwierdza.
– Myślę, że nie mniejsze znaczenie jak ranking ogólny ma pozycja w szczegółowych zestawieniach kierunków studiów inżynierskich.
– Mamy ogromne powody do satysfakcji, bo kierunek Mechanika i Budowa Maszyn (Wydział Mechaniczny) znalazł się na 19. miejscu w rankingu i jest to awans aż o pięć pozycji. Kierunek Budownictwo (Wydział Inżynierii Lądowej, Środowiska i Geodezji) zajął 14. miejsce, a przed rokiem był na pozycji 18. Kierunek Elektronika i Telekomunikacja utrzymał 12. pozycję w rankingu. Ten ranking jest uporządkowaną informacją o najpopularniejszych kierunkach studiów prowadzonych w polskich uczelniach akademickich o profilu technicznym. To jest też wskazanie dla kandydatów na studia.
– Jak on powstaje?
– Brane są pod uwagę tylko jednostki posiadające uprawnienia do prowadzenia studiów jednolitych magisterskich lub II stopnia oraz przynajmniej jedno uprawnienie do nadawania stopnia doktora, bez względu na dziedzinę i dyscyplinę nauki. Ustalając kolejność uczelni w tym rankingu, wzięto pod uwagę kilkanaście odpowiednio zobiektywizowanych kryteriów i wskaźników w tym między innymi ocenę dokonaną przez kadrę akademicką, ekonomiczne losy absolwentów – wskaźnik mierzony wysokością zarobków absolwentów uczelni oraz stopniem ich zatrudnienia, efektywność naukową mierzoną liczbą publikacji i cytatów, dostępność dla studentów kadry o wysokich kwalifikacjach. Ponieważ ten ranking powtarzany jest co roku, daje on dobry obraz sytuacji.
– Widać więc, że uczelnia to nie tylko nowoczesne laboratoria i bogato wyposażone pracownie, ale przede wszystkim ludzie.
– Od jesieni 2018 r. wdrażany jest „Program zintegrowanych działań na rzecz zwiększenia jakości i efektywności kształcenia na Politechnice Koszalińskiej”. To ogromne, wieloetapowe i wielopłaszczyznowe przedsięwzięcie, którego celem jest wzrost jakości, skuteczności i dostępności oferty edukacyjnej uczelni. Realizacja projektu nie byłaby możliwa bez współpracy z otoczeniem biznesowym. Obliczona jest na cztery lata i potrwa do sierpnia 2022 roku. Całkowity koszt wyniesie około 12 milionów złotych i niemal w całości zostanie sfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego „Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020”.
– Jakie daje on korzyści z punktu widzenia studentów?
– Jedna z najważniejszych jego części to cykl certyfikowanych szkoleń i zajęć warsztatowych, w których w ciągu czterech lat weźmie udział ponad 500 studentów ze wszystkich jednostek organizacyjnych Politechniki Koszalińskiej. Wdrożenie unijnego programu umożliwia studentom także udział w wizytach studyjnych oraz odbywanie zajęć i staży w wiodących firmach w regionie. W sumie przez cztery lata z takiej możliwości zdobywania wiedzy praktycznej skorzysta ponad 700 osób. Pozwoli im to poznać nowoczesne rozwiązania techniczne, przyjrzeć się stosowanym procesom produkcyjnym i rozwiązaniom organizacyjnym.
– Czy może Pani podać jakieś przykłady firm, które zareagowały na zaproszenie do programu?
– Studenci kierunku Energetyka w siedzibie firmy Windhunter mają kontakt z rzeczywistymi siłowniami wiatrowymi. Wizyty studyjne w Miejskiej Energetyce Cieplnej w Koszalinie zapewniają poznawanie realnych systemów zasilania w energię. Ich koledzy z kierunku Technologia Żywności i Żywienie Człowieka w koszalińskim browarze spółki Van Pur poznawali proces technologiczny w branży piwowarskiej. Odbyli też wizytę studyjną w siedzibie firmy Farm Frites w Lęborku, która jest potentatem na rynku przetwórstwa ziemniaków. Studenci Wydziału Mechanicznego wizytowali między innymi koszalińską firmę Meden-Inmed i Inter-Metal z Bonina, która zajmuje się cięciem laserowym blach, obróbką mechaniczną i ślusarską i stosuje najnowsze rozwiązania technologiczne.
– To wyłącznie przedsiębiorstwa z regionu?
– Nie, zdarzają się również dalsze wyjazdy studyjne. Studenci budownictwa obejrzeli budowę nowej „zakopianki”, wielkopowierzchniowych hal magazynowych firmy Panattoni Park Szczecin i terminal przeładunkowy i regazyfikacyjny skroplonego LNG w Świnoujściu. Ruszył też program staży na Wydziale Humanistycznym. Studenci mogą zapoznać się ze specyfiką firm konsultingowo-doradczych, biur podróży, hoteli, jednostek administracji, instytucji i placówek oświatowych.
– Będą kolejne takie działania?
– Już niebawem rozpocznie się realizacja programu będącego kontynuacją. Nazywa się on „ZINTEGROWANI – Kompleksowy Program Rozwoju Politechniki Koszalińskiej”. Będzie to rozszerzenie wdrożonych już działań, które pozwolą uczelni odpowiadać na potrzeby otoczenia. Zakłada organizację staży, certyfikowanych szkoleń i zajęć warsztatowych dla studentów. Wartość projektu wyniesie ponad 7,7 miliona złotych, skorzystamy przy tym znowu z dofinansowania unijnego w ramach Programu Operacyjnego „Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020”.
Oba wymienione programy zapewnią również unowocześnienie zarządzania uczelnią, między innymi przez rozbudowę systemów informatycznych i zmianę struktury organizacyjnej. Wyposażamy kierunki studiów w nowoczesne, bardzo specjalistyczne oprogramowanie używane dzisiaj przez najlepsze przedsiębiorstwa na rynku. Jeśli do tego dodać projekty i programy budowy nowych centrów wdrożeniowo-badawczych, projekty badawcze, których wartość sięga kilkunastu milionów złotych, to Politechnika jawi się jako uczelnia o niezwykłej dynamice i wielkim potencjale.
– Wszystko to wskazuje na zacieśnianie się relacji uczelni z biznesem.
– Dbamy o rozwój tej współpracy. Dlatego nie jest kwestią przypadku to, że na czele pierwszej w historii Politechniki Koszalińskiej Rady Uczelni stanął Piotr Huzar, prezes Koszalińskiej Izby Przemysłowo-Handlowej. W skład siedmioosobowej Rady weszli także przedstawiciele dwóch firm, z którymi Politechnika współpracuje od lat: Joanna Jodłowska, członek zarządu firmy Kronospan i Piotr Bartkiewicz, dyrektor koszalińskiego oddziału koncernu GlobalLogic. Kompetencje rady to m.in. opiniowanie projektu statutu i strategii uczelni, monitorowanie gospodarki finansowej i zarządzania uczelnią, wskazywanie kandydatów na rektora po zaopiniowaniu ich przez Senat.
– Biznes zainteresowany jest nowościami, a to wymaga od uczelni innowacyjności. Znów odwołam się do rankingu Perspektyw. W kategorii „Innowacyjność” Politechnika Koszalińska uplasowała się niemal w połowie tabeli, zajmując wysokie 29. miejsce na 50 sklasyfikowanych szkół wyższych.
– Co tu dużo mowić? 29. miejsce na 50 sklasyfikowanych z kilkuset istniejących w Polsce… Jesteśmy jedyną uczelnią techniczną na Pomorzu Środkowym i jedyną politechniką w województwie zachodniopomorskim. Istnienie i rozwój Politechniki Koszalińskiej ma znaczenie dla całego regionu. Korzystając z różnych źródeł zewnętrznych, projektów ministerialnych i unijnych, inwestujemy w działania innowacyjne, nowe technologie i nowatorskie metody kształcenia studentów, niezbędne dla rozwoju przemysłu, a realizowane w ramach projektów naukowo-badawczych i dydaktycznych.
Firmom zaproponowaliśmy na przykład możliwość opracowania nowego lub znacząco ulepszonego wyrobu, usługi, technologii lub projektu wzorniczego, przy założeniu, że firma płaci tylko 15 proc. jego wartości, a 85 proc. może sfinansować Unia Europejska. Uczelnia dołączyła również do bazy usług rozwojowych, prowadzonej przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, co umożliwia prowadzenie dla pracowników przedsiębiorstw studiów podyplomowych z dofinansowaniem unijnym w wysokości od 50 do 80 proc. kosztów.
– Jak widać, uczelnia umie zdobywać dodatkowe fundusze.
– Starannie przygotowujemy się do konkursów, dzięki czemu zasilamy budżet Politechniki dodatkowymi pieniędzmi – poza tymi, które przekazuje ministerstwo. Na przykład Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego dofinansuje nam zakup nowego wyposażenia badawczego i technologicznego Centrum badawczo-wdrożeniowego inżynierii powierzchni, projektowania i symulacji procesów oraz badań wibroakustycznych. Całkowity koszt realizacji centrum to 3,35 miliona złotych, a program dofinansuje go kwotą dwóch milionów złotych.
– Najmocniejszym znakiem współpracy z biznesem a jednocześnie innowacyjności są chyba kierunki kształcenia i badania prowadzone w kooperacji z konkretnymi firmami?
– Rzeczywiście przykładem innowacyjności w działaniu jest otwieranie laboratoriów przy współpracy firm, które chcą kształcić w nich swoje kadry pod konkretne potrzeby produkcyjne. Wspominałam już o kooperatywie ze szczecineckim Kronospanem i uruchomionym w Szczecinku Wydziale Przemysłu Drzewnego z rzadkim w kraju kierunkiem Inżynieria i Automatyzacja w Przemyśle Drzewnym. Z kolei w Katedrze Inżynierii Produkcji Wydziału Mechanicznego powstała nowoczesna Pracownia Edukacji Technicznej firmy Haas. Współpraca z firmą Nuvarro, specjalizującą się w nowych technologiach oraz odnawialnych źródłach energii, obejmuje współpracę na pograniczu nauki i biznesu, szczególnie w zakresie komercjalizacji badań naukowych. Takich przykładów jest więcej.
– Z perspektywy studenta jest to realizacja hasła „Studiuj praktycznie”?
– Oczywiście. Rozwój potencjału uczelni oraz zbliżanie badań i kierunków kształcenia do potrzeb środowiska gospodarczego w efekcie przynosi korzyści studentom, bo zyskują oni kontakt z rzeczywistością, w której będą się w przyszłości realizować zawodowo.
W jubileuszowym, 20. rankingu Perspektyw i „Rzeczpospolitej” najlepsze uczelnie i wydziały wyłoniono na podstawie 29 wskaźników posegregowanych według siedmiu kryteriów: Prestiż, Absolwenci na rynku pracy, Potencjał naukowy, Efektywność naukowa, Potencjał naukowy, Innowacyjność i Umiędzynarodowienie. Jest to jeden z najbardziej rozbudowanych rankingów edukacyjnych na świecie – jeden z czterech, które posiadają międzynarodowy certyfikat jakości „IREG Approved”.
- W ostatnich latach na uczelni powstały nowe obiekty: Laboratorium Inżynierii Środowiska i Telematyki, Laboratorium Wytrzymałości Materiałów i Geotechniki, Laboratorium Katedry Procesów i Urządzeń Przemysłu Spożywczego.
- Amerykański koncern Haas, wspólnie z uczelnią uruchomił na Wydziale Mechanicznym Centrum Edukacji Technicznej Haas.
- Gdańska firma Satel, w ramach projektu EduSatel, otworzyła na Wydziale Elektroniki i Informatyki Laboratorium Systemów Alarmowych (LSA). Satel wyposażył LSA w osiem dwuosobowych stanowisk i przeszkolił jego pracowników.
- We współpracy ze szczecinecką firmą Kronospan Politechnika Koszalińska uruchomiła Wydział Przemysłu Drzewnego z rzadkim w kraju kierunkiem – Inżynieria i Automatyzacja w Przemyśle Drzewnym.
- Kronospan, dzięki współpracy z firmą Siemens, ufundował uczelni specjalistyczne stanowiska komputerowe wyposażone w sterowniki Siemens 300, na których studenci poszerzają wiedzę z zakresu elektroniki i automatyki.
- Energa Operator Koszalin nie tylko funduje stypendia najzdolniejszym studentom, lecz także wspomógł zakupy sprzętowe do laboratorium energetycznego Wydziału Mechanicznego.
- PK rozpoczęła współpracę z Miejską Energetyką Cieplną w Koszalinie.
- Studenci Instytutu Wzornictwa opracowali nowatorskie projekty dla Fabryki Mebli Biurowych Furniko w Koszalinie.
Przykłady innowacyjnych usług PK skierowanych do przemysłu:
- pokrywanie powłokami przeciwzużyciowymi narzędzi stalowych;
- obróbka cieplna i cieplnochemiczna elementów stalowych;
- azotowanie gazowe elementów stalowych;
- projekty konstrukcji inżynierskich, prototypy nowych produktów, druki 3D;
- badanie i analiza struktury i składu chemicznego materiałów oraz odporności korozyjnej materiałów metodami elektrochemicznymi;
- analiza powierzchniowa obszarów skorodowanych.
