Towarzyszy nam od urodzenia, niemal w każdej chwili. Dla każdego jest czymś innym. Ulotny, a jednak w naszej pamięci zostawia trwały ślad. Powoduje, że miejsca, ludzie, historie i emocje są rozpoznawalne. Zapach. Koszalińska artystka Beata Maria Orlikowska uczyniła go tematem jubileuszowego cyklu prac.
Wystawa pt. „Zapach zapamiętany”, przygotowana na 25-lecie jej twórczości, została pokazana w listopadzie ubiegłego roku w prestiżowej warszawskiej galerii sztuki NEY Gallery & Print, a w listopadzie tego roku można ją będzie zobaczyć w Muzeum w Koszalinie. Powstała ona z połączenia dwóch, wydawałoby się, odległych światów: sfery doznań zmysłowych z unikatowym środkiem wyrazu artystycznego, jakim jest porcelana, zamknięta w ramy obrazu. Ze spisanych i także ujętych w ramy tekstów „zapachowych” wspomnień znanych ludzi literatury, sztuki, kultury, biznesu – oraz malarskiej projekcji ich wspomnień, umieszczonej na porcelanowych, porowatych płaszczyznach.
Realizacja tego niezwykłego projektu stała się możliwa dzięki przyjacielskiej współpracy koszalińskiej ceramiczki z dziennikarką Aleksandrą Pieterwas, koszalinianką mieszkającą w Warszawie. Do udziału w nim obie panie zaprosiły: pisarki – Krystynę Koftę i Olgę Tokarczuk, piosenkarkę Danutę Błażejczyk, aktorki – Barbarę Bursztynowicz i Małgorzatę Foremniak, artystki fotografii: Lidię Popiel i Małgorzatę Niemen; założycielkę słynnej w Europie polskiej Perfumerii Quality Missala, Stanisławę Missalę; senselierkę – Martę Siembab, która jako pierwsza w Polsce ze znajomości zapachów i zmysłu węchu uczyniła zawód i która trzy nuemery wstecz gościła na łamach „Prestiżu”; projektantkę wnętrz, związaną z warszawską cukiernią „Blikle” – Małgorzatę Wróblewską-Blikle oraz polarnika, podróżnika, pisarza i honorowego obywatela Koszalina – Marka Kamińskiego, a także troje koszalinian: animatorkę kultury – Ewę Turowską, dziennikarza, projektanta zieleni – Bogdana Plomina i (zmarłego niestety niedawno) literata i polityka – Ryszarda Ulickiego.
– W ich opowieściach odnalazłam inspirację do mojej twórczości – mówi artystka. W albumie wydanym z okazji wystawy przedstawia własną wizję „zapachu zapamiętanego”, odwołującą się do dzieciństwa. Wspólnie z bohaterami projektu odbywa fascynującą podróż do tylko z pozoru zapomnianych miejsc, emocji i przeżyć. „Tyle lat i nigdy wcześniej nie udało mi się tak fizycznie doświadczyć, dotknąć tego, co było, a co nie istnieje już w rzeczywistości” – wyznaje Danuta Błażejczyk.
Jakie są najpiękniejsze zapachy świata? Okazuje się, że nie eleganckie perfumy, wysublimowane aromaty, ale – tak jak dla Ingi Kamińskiej, szefowej Polskich Fabryk Porcelany „Ćmielów” i „Chodzież” S.A. (głównego sponsora projektu) – zapach czystego, wiosennego powietrza w szeroko otwartym oknie.
Jest jakaś magia w tych podwójnych zapisach: szesnaście dyptyków – na które składają się tekst i obraz – wchodzi w niezwykły dialog z sobą, wspólnie układając się w czarodziejską opowieść o tym, co w naszym życiu odegrało istotną rolę i nadal jest ważne.
Beata Maria Orlikowska jest autorką dziesiątków obrazów wielko- i małoformatowych, wykonanych w porcelanie. Jako jedna z niewielu na polskim rynku sztuki stosuje unikatowe techniki tlenkowe, pamiętające czasy dynastii chińskich Ming i Tang. Porcelanowe obrazy są tylko częścią jej dorobku, ale – chyba najważniejszą. Oprócz delikatnej kreski, wyróżnia je bogactwo tematyczne: od wizerunków architektonicznych (staropolskie dworki, przedwojenne kamieniczki, fragmenty ulic) nadmorskich pejzaży, po portrety, akty i abstrakcje.
Projekt Artystyczny „Zapach Zapamiętany” Beaty Marii Orlikowskiej
Patronat honorowy: Prezydent Miasta Koszalin
Miejsce: sala wystawowa Muzeum w Koszalinie, ul. Młyńska 37 – 39
Czas trwania: 17 listopada – 12 grudnia 2016
