„200 twarzy Koszalina. Fasady koszalińskich budynków” to druga część cyklu wydawniczego „Cossalin ad fontes” Archiwum Państwowego w Koszalinie. Pierwszy tom – „Inwentarz zespołu Akta miasta Koszalina 1955-1945” ukazał się w 2014 roku. Tom trzeci serii „Historyczny Koszalin w najstarszych przekazach źródłowych” ujrzy światło dzienne w przyszłym roku. Tymczasem do rąk koszalinian trafia pozycja arcyciekawa nie tylko z punku widzenia historii, ale i architektury, do tego w okresie żywej dyskusji o tożsamości miasta, a tę można czytać właśnie poprzez elementy przestrzeni miejskiej.
Pomysłodawczynią projektu jest archiwistka Archiwum, Dorota Cywińska, która podczas prac związanych z digitalizacją archiwaliów natrafiła na bogatą dokumentację techniczną koszalińskich budynków i ich fasad z lat przedwojennych i wcześniejszych. W sumie – sześćset obiektów.
Ostatecznie wybrała tytułowe dwieście z nich, biorąc pod uwagę stan zachowania dokumentów i ich wartość poznawczą. Są to budynki użyteczności publicznej, domy mieszkalne, elementy zabudowy architektonicznej ulic i plany lokalizacji w formie szkiców, czasem podmalowanych akwarelą czy temperą. Autorka publikacji we wstępie podkreśla: „Zamysłem albumu jest pokazanie odbiorcy piękna i funkcjonalności prezentowanych budynków, które w wielu przypadkach przetrwały w niezmienionej postaci do dziś, ale także stanu wiedzy budowlanej z minionych lat i dbałości o szczegóły już na etapie projektowania zabudowy”.
Każda z „twarzy” składa się z dokumentów archiwalnych, pocztówki lub fotografii sprzed 1945 roku, aktualnego zdjęcia obiektu oraz opisu (także w języku angielskim i niemieckim), współczesnej i dawnej nazwy, adresu, przeznaczenia, daty wykonania projektu, a także nazwy zespołu archiwalnego i sygnatury jednostki. Powstał w ten sposób unikalny przewodnik pozwalający zapoznać się z dawną myślą architektoniczną i tym, jak przetrwała ona do lat współczesnych. Wydawnictwo piękne, eleganckie i nie tylko na półkę. Z książką choć sporych rozmiarów i wagi warto naprawdę wybrać się na spacer po Koszalinie, wyposażona jest bowiem w mapę z zaznaczonymi wszystkimi wspomnianymi na jej kartach obiektami. Konsekwentnie zawiera również mapy stare wraz z wykazem niemieckojęzycznych adresów i archiwalne zdjęcia lotnicze z lat przedwojennych udostępnione przez Bildarchiv Herder-Institut w Marburgu.
W tworzenie wydawnictwa włączyli się – poza archiwistami – także miłośnicy historii, pasjonaci, kolekcjonerzy, udostępniając do publikacji zasoby z prywatnych zbiorów: zdjęcia, pocztówki, wycinki prasowe itp. i dzieląc się wiedzą popartą badaniami na temat historii Koszalina: panowie Zbigniew Wojtkiewicz i Krzysztof Urbanowicz, który jest autorem współczesnych fotografii.
Cała seria Cossalin ad Fontes powstała z okazji jubileuszu 750-lecia lokacji Koszalina i osiemsetlecia pojawienia się go jako villam Cossalitz.
Księga „200 twarzy Koszalina. Fasady koszalińskich budynków” dostępna jest dla każdej zainteresowanej osoby bezpłatnie – pod adresem internetowym:
http://www.koszalin.ap.gov.pl/images/2016/200_twarzy/200%20Twarzy%20Koszalina.pdf
